Les bocamines son el testimoniu del primer desarrollu de la minería, que se corresponde col aprovechamientu del mineral contenío nes lladeres de la montaña. Nel casu de los pozos planos, provoquen les primeres incursiones nel trabayu soterraño.

Más alantre van profundizase los pozos verticales, en concreto a principios del sieglu XX el pozu Entrego, al que sigue'l pozu Sorriego y, ente 1915-1918, El Sotón. Hasta mediaos del sieglu XX va convivir la mina de monte cola esplotación vertical del yacimientu hulleru.

Les bocamines de Samartín del Rei Aurelio permiten conocer les distintes técniques de construcción de los primeros pisos de la esplotación minera de monte que desarrollaben les empreses. 

Bocamina del antiguu Sotón

Al pie la carretera antigua, cerca la retonda d'accesu al corredor del Nalón y al polígonu industrial de La Central, atópase la bocamina del antiguu Sotón, que perteneció a Herrero Hermanos y a la Sociedad Metalúrgica Duro Felguera.

Ye ún de los exemplos más interesantes de la minería de monte na Comarca del Nalón. Ye de les más antigües de Samartín del Rei Aurelio y l'únicu testimoniu orixinal de la esplotación minera de monte del Sotón, que preslló en 1926.

Bocamina Sallosa

Asitiada sobre l'antigua AS-17 frente al pozu Sotón, construyóse alredor de 1890 y remocicóse en 1946. Perteneció a Herrero Hermanos y a la Sociedad Metalúrgica Duro Felguera.

Bocamina La Generala

Atópase xunto a la carretera AS-17 y perteneció a la Sociedad Metalúrgica Duro Felguera. Construyóse alredor de 1900 y reformóse en 1934. N'acabando la so época productiva utilizóse como ausiliar del pozu Sotón pa l'accesu de trabayadores, pal tresporte de madera y pal pasu d'animales de tiru.

Bocamina La Sultana

Construida nel añu 1918, foi propiedá de los Vigil-Escalera. El nome d'esta bocamina, lo mesmo que La Generala y el barriu d'El Serrallo, fueron cosa de los soldaos que cumplíen serviciu nes posesiones españoles n'África. Atópase na antigua AS-17 ente Sotrondio y L'Entregu.

Pozu Ignacia

Ye una antigua esplotación minera de monte que s'atopa n'El Rimaero, en Sotrondio. Construyóse alredor de 1900 y perteneción a Minas de San Felechoso Elorduy. Ye un pozu planu que baxa unes decenes de metros hasta la galería principal y ye una de les portaes más guapes de la minería de monte nel valle del Nalón. Destaquen detalles como la clave onde apaez escritu'l nome de la bocamina.

Socavón de Santa Bárbara

Allúgase na antigua esplotación minera del pozu Cerezal, primero conocida como pozu Santa Bárbara. Ta a la izquierda del pozu nel empiezu del cordal hacia'l norte.

Bocamina del Prau Molín

Atópase nel Prau Molín, en Santa Bárbola, detrás de la pista deportiva y la bolera. Construyóse nel añu 1923 y perteneció a la Sociedad Metalúrgica Duro Felguera. Ye una de les mines de sección más amplia de Samartín. Yera'l primer pisu d'esplotación qu'organizaba'l restu de niveles del pozu Cerezal. Más alantre sirvió como ausiliar del pozu y nel interior facíase la ofrenda a Santa Bárbara, patrona de la minería. 

Bocamina del  Venturo

Allúgase n'El Venturo, nel valle La Güeria Carrocera, nel accesu hacia'l valle La Malena. Construyóse nel añu 1919 y perteneción a la Sociedad Metalúrgica Duro Felguera. Esta bocamina yera'l nucleu d'esplotación principal del área del Venturo hasta que furaron el pozu en 1958. Ta embaxo la trinchera del proyectu ferroviariu que nun se llegó a rematar que diba de Samartín a Lieres y de Lieres a El Musel. Nesti puntu salía del túnel que s'atopa a la izquierda hasta entrar n'otru que se conserva a la derecha les cases.

Mines de La Encarná

Afáyense en La Encarná, nel valle La Güeria, en pasando'l pueblu La Güerta. Construyóse alredor del añu 1900 y pertenecieron a la sociedad Vigil-Escalera. Fueron unes de les mayores productores de carbón de fines del sieglu XIX y tuvieron funcionando hasta la integración de la empresa n'Hunosa en 1968.

Primero Rimoria

Asítiase na escombrera del pozu Carrio, nel arranque'l monte. Remocicada nel añu 1934, perteneció a la Sociedad Metalúrgica Duro Felguera. Tuvo esplotándose hasta 1964. Ye una mina de relevancia nel contestu comarcal y l'últimu elementu que se conserva ye la bocamina.

Valdelospozos

Allugada na carretera d'accesu a La Casilla dende Blimea, perteneció a la Sociedad Metalúrgica Duro Felguera. Valdelospozos yera una esplotación minera de monte que, anque yá funcionaba primero, cola profundización del pozu San Mamés en 1941 empezó a combinar el ciclu de producción cola esplotación soterraña. De la so imaxe destaca l'estilu de lletra del términu del llugar -Blimea- escritu nun estilu rellacionáu col racionalismu de l'arquitectura y la escuela Bauhaus..

Mina La Bornaína

Asitiada n'El Candanal, constituyó una de les antigües esplotaciones de monte de finales del sieglu XIX y débe-y la sonadía al fechu qu'ocurrió na Guerra Civil, cuando asesinaren de manera brutal a los guerrilleros antifranquistes.

Túnel d'Herreros Herrmanos

Atópase sobre l'AS-17, a la salida El Serrallo, y conecta col barriu El Pontón, nel comienzu del valle Santa Bárbola. La sociedá Herrero Hermanos fízose cargu de la mina na década los noventa. Supunxo l'empiezu d'una minería nueva con un carácter más industrial, como s'aprecia nesti túnel magníficu que valía pa conectar les mines del marxen derechu del ríu Nalón col llavaderu d'El Pontón y col ferrocarril qu'Hermanos Herrero iguare sobre la carretera del Estáu, anguaño AS-17.